بررسی ریشه شناسی واژه های کتیبه های پهلوی اشکانی (پارتی)

چکیده : زبان های ایرانی شاخه ای از گروه زبان های هندی و ایرانی هستند که خود شاخه ی عمده ای از زبان های هند و اروپایی اند و دوره ی باستان، میانه و جدید را شامل می شوند. زبان پهلوی اشکانی و کتیبه ها ی برجای مانده از آن، از نظر تقسیم بندی زمانی در دورهمیانه، جای می-گیرند. باتوجّه به اهمیت کتیبه ها از نظر تاریخی، دینی، اجتماعی و زبانی، و دور بودن از تحریف، ریشه شناسی این آثار امری ملزوم به نظر می رسد. اهمیت پرداختن به این مسأله با توجه به کم بودن منابع دوره ی اشکانی دوچندان می گردد. در این پژوهش حرف نویسی، آوانویسی، ریشه شناسی، آوردن صورت های باستانی وجدید و تهیه ی یادداشت های تاریخی و زبانی و دستوری از طریق ارائه ی واژه نامه بر مبنای کتاب فیلیپ ژینیو، صورت گرفته است. نتایج، نشان دهنده این موضوع است که سبک نگارش کتیبه های پارتی متفاوت با دوره هخامنشی بوده، در حالی که در بعضی از کتیبه های چند زبانه اوایل ساسانی عکس این موضوع ثابت شده است.شماری از این واژه ها از نظر آوایی و معنایی تا فارسی نو تغییر چندانی نکرده و همهآنها صورت های باستانی و جدید نداشتند. واژه های دخیل از زبان ها ی غیر ایرانی در این کتیبه ها راه یافته و تعداد کمی از اسامی خاص ذکر شده به فارسی نو رسیده اند. کلید واژه: آوانویسی، حرف نویسی، ریشه شناسی، زبان پهلوی اشکانی، فارسی میانه، کتیبه، واژه نامه